سرویس و نگهداری چیلرهای جذبی: راهنمای کامل

چیلرهای جذبی یکی از مهم‌ترین تجهیزات سرمایشی در ساختمان‌های بزرگ و صنایع مختلف هستند. این نوع چیلرها بر پایه استفاده از گرما به جای برق برای ایجاد سرمایش کار می‌کنند و نسبت به چیلرهای تراکمی، مصرف انرژی الکتریکی کمتری دارند. برای افزایش عمر مفید و بهره‌وری این تجهیزات، نگهداری و سرویس دوره‌ای آنها امری ضروری است. در این مقاله به بررسی روش‌های اصولی سرویس و نگهداری چیلرهای جذبی می‌پردازیم.

اهمیت سرویس و نگهداری چیلرهای جذبی

چیلرهای جذبی دارای اجزای پیچیده‌ای مانند ژنراتور، ابزوربر، کندانسور و اواپراتور هستند که هر کدام نیاز به بررسی‌های دوره‌ای دارند. عدم نگهداری مناسب می‌تواند منجر به کاهش راندمان، افزایش مصرف انرژی و خرابی زودهنگام شود. برخی از مزایای سرویس منظم این چیلرها عبارتند از:

  • افزایش طول عمر دستگاه
  • کاهش هزینه‌های تعمیرات اساسی
  • بهبود راندمان و کاهش مصرف انرژی
  • جلوگیری از خرابی ناگهانی

مراحل سرویس و نگهداری چیلر جذبی

  1. 1. بررسی و تمیزکاری مبدل‌های حرارتی

ابزوربر  و کندانسور از مهم‌ترین اجزای چیلر جذبی هستند که در صورت تجمع رسوبات و آلودگی‌ها، راندمان دستگاه کاهش می‌یابد. به همین دلیل باید به طور منظم:

  • کندانسور و ابزوربر شستشو شوند.
  • صافی های  اواپراتور  و ابزوربر تمیز  شود.
  • در صورت نیاز، از مواد شیمیایی مناسب برای حذف رسوبات استفاده شود.
  1. 2. بررسی سطح و کیفیت محلول لیتیوم بروماید

چیلرهای جذبی از محلول لیتیوم بروماید برای ایجاد سرمایش استفاده می‌کنند. تغییرات در غلظت این محلول می‌تواند منجر به کاهش عملکرد چیلر شود. بنابراین:

  • از محلول  لیتیوم باید سالیانه نمونه گیری شود و برای  آزمایش  ارسال  گردد و بعد نتیجه آزمایش در صورت نیاز  باید محلول بالانس شیمایی شود .
  • در صورت وجود نشتی یا تغییر رنگ محلول، باید اقدامات اصلاحی انجام شود.

مراحل نمونه‌گیری از محلول لیتیوم بروماید

  • آماده‌سازی تجهیزات
    • یک ظرف نمونه‌گیری تمیز (ترجیحاً شیشه‌ای یا پلاستیکی مقاوم به مواد شیمیایی)
    • دستکش و عینک ایمنی برای جلوگیری از تماس مستقیم با محلول
    • در صورتیکه پمپ محلول فشار  مثبت باشد با باز  کردن شیر نصب شده بر روی  دهش  پمپ محلول  بیرون می آید .
    • اگر پمپ محلول  فشار  مثبت نباشد باید با استفاده از  مخزن وکیوم از  دستگاه لیتیوم بروماید کشیده شود.
    • حتما دستگاه روشن و زیر بار باشد و حداقل  بعد از  یک ساعت که کار کرد از  آن نمونه گرفته شود.
  • انتخاب نقطه نمونه‌گیری
    • معمولاً نمونه از شیر نمونه‌گیری که در مسیر لیتیوم بروماید قرار دارد، گرفته می‌شود.
    • بهتر است نمونه از نقطه‌ای گرفته شود که محلول در حال گردش است تا ترکیب آن دقیق‌تر باشد.
  • باز کردن شیر و تخلیه اولیه
    • ابتدا مقدار کمی از محلول را تخلیه کنید (حدود 100 تا 200 میلی‌لیتر) تا از ورود رسوبات ته‌نشین‌شده یا محلول راکد جلوگیری شود.
  • گرفتن نمونه اصلی
    • پس از تخلیه اولیه، ظرف نمونه‌گیری را زیر شیر قرار داده و حدود 250 تا 500 میلی‌لیتر محلول بردارید.
  • بستن شیر و تمیزکاری
    • پس از نمونه‌گیری، شیر را ببندید و اطراف آن را از هرگونه نشتی یا آلودگی پاک کنید.
    • ظرف نمونه را محکم ببندید و برچسب‌گذاری کنید (شامل تاریخ، مکان و مشخصات چیلر).
  • تحلیل و بررسی
    • نمونه را برای تست‌های شیمیایی مانند pH، غلظت لیتیوم بروماید و وجود آلودگی‌ها به آزمایشگاه بفرستید.

نتایج آزمایش نشان می‌دهد که آیا نیاز به تنظیم مجدد یا تعویض محلول وجود دارد یا خیر.

 

  • نکات مهم
  • ✅ حتماً از تجهیزات ایمنی استفاده کنید.
    ✅ نمونه را در ظرف تمیز و بدون آلودگی ذخیره کنید.
    ✅ بررسی کنید که نمونه در شرایط استاندارد گرفته شود تا نتیجه آزمایش دقیق باشد.
  • در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر یا خدمات تخصصی، تیم Control Pooya آماده راهنمایی و پشتیبانی است.

3. کنترل وضعیت پمپ‌ها و شیرآلات

چرا پمپ‌های محلول و مبرد هرمتیک هستند؟

پمپ‌های هرمتیک به گونه‌ای طراحی شده‌اند که کاملاً مهر و موم شده‌اند و از ورود هوا به داخل سیستم جلوگیری می‌کنند. این موضوع به‌ویژه در چیلرهای جذبی که در شرایط خلأ (Vacuum) کار می‌کنند، اهمیت دارد.

🔹 ممانعت از نشتی: چون چیلرهای جذبی در فشار پایین کار می‌کنند، نشتی حتی مقدار کمی از هوا می‌تواند باعث کاهش راندمان جذب ، اختلال در عملکرد سیستم و بعلت نفوذ اکسیژن خوردگی داخلی دستگاه شود. پمپ‌های هرمتیک از این مشکل جلوگیری می‌کنند.

عدم نیاز به آب‌بندی مکانیکی متحرک: پمپ‌های سنتی دارای سیل مکانیکی هستند که به مرور زمان ممکن است فرسوده شوند و نشتی ایجاد کنند. اما در پمپ‌های هرمتیک، موتور و پروانه داخل یک محفظه بسته قرار دارند و نیاز به سیل مکانیکی حذف می‌شود.

🔹 در چیلرهای جذبی، یکی از روش‌های اصلی خنک‌کاری پمپ‌های هرمتیک، عبور سیال درون پمپ به سمت الکترو موتور می باشد. برای اینکه الکترو موتور  با محلول  ارتباط  نداشته باشد از یک محافظ استیل استفاده میشود.و محلول  بین روتور الکترو موتور و سیم پیچ در جریان است.

🔹 افزایش عمر مفید و کاهش هزینه نگهداری: پمپ‌های هرمتیک چون بدون نشت و اصطکاک اضافی کار می‌کنند، استحکام بالاتر و هزینه تعمیر و نگهداری کمتری نسبت به پمپ‌های معمولی دارند.

  • بررسی عملکرد پمپ‌ها و عدم وجود لرزش یا نشتی
  • آمپرگیری  از  پمپ محلول  و مبرد
  • سرویس دوره‌ای طبق دستورالعمل  های  کارخانه سازنده
  • بررسی سلامت و عملکرد شیرهای کنترلی و تنظیم آنها

۴. بررسی سیستم وکیوم و نشتی‌گیری

در چیلرهای جذبی، وکیوم و عدم نشت گاز بسیار مهم است. برای حفظ عملکرد بهینه:

  • سیستم وکیوم باید به صورت دوره‌ای بررسی و در صورت نیاز گازهای غیر  قابل  کندانس در  داخل  چیلر تخلیه شود.در  چیلرهای  جذبی دو روش برای  تخلیه گازها وجود دارد :
  • پرچ اتوماتیک که در چیلرهای  کریر  استفاده شده است . و با استفاده از  دو عدد جت پمپ و عبور  محلول لیتیوم بروماید هوا به مخزن پرچ منتقل می شود .

 

روش  دیگر  پرچ به وسیله یک عدد پمپ وکیوم و مخزن پرچ انجام میشود.

کاربرد مخزن پرچ به شرح زیر  می باشد:

جمع‌آوری گازهای غیرقابل‌میعان: این مخزن وظیفه دارد هوای محبوس و گازهای غیرقابل‌تقطیر را از قسمت‌های مختلف چیلر جذب کند.
ایجاد مسیر واسطه بین پمپ وکیوم و چیلر: این مخزن به‌عنوان یک رابط بین چیلر و پمپ وکیوم عمل می‌کند
تجمع مایعات و جلوگیری از ورود آن‌ها به پمپ وکیوم: اگر بخارات مایع به پمپ وکیوم وارد شوند، ممکن است به آن آسیب برسانند.

  • نشتی‌های احتمالی در سیستم شناسایی و برطرف شوند.
  • بررسی  شیرهای  دیافراگمی.پیشنهاد می شود هر  پنج سال  یکبار دیافراگرام شیرها بررسی  و در  صورت نیاز  تعویض  گردد.

5. کالیبره کردن سنسورهای چیلر جذبی

سنسورها در چیلر جذبی نقش مهمی در پایش عملکرد سیستم و کنترل فرآیندهای سرمایشی دارند. دقت این سنسورها تأثیر مستقیمی بر راندمان و ایمنی چیلر دارد، بنابراین بررسی و کالیبراسیون دوره‌ای آن‌ها ضروری است.

انواع سنسورهای مورد استفاده در چیلر جذبی

سنسور دما (Temperature Sensor): اندازه‌گیری دمای محلول لیتیوم بروماید، آب سرد، آب گرم و مبرد
سنسور فشار (Pressure Sensor): اندازه‌گیری فشار داخل ژنراتور، کندانسور، اواپراتور و پمپ‌ها
سنسور سطح (Level Sensor): کنترل سطح محلول لیتیوم بروماید و مبرد
سنسور خلأ (Vacuum Sensor): اندازه‌گیری میزان وکیوم در سیستم

مراحل بررسی و کالیبراسیون سنسورهای چیلر جذبی:

بررسی عملکرد اولیه سنسور

🔹 مقادیر نمایش داده شده در سیستم کنترلی چیلر را بررسی کنید.
🔹 مقدار اندازه‌گیری‌شده را با مقدار واقعی یا مقدار استاندارد مرجع مقایسه کنید.
🔹 اگر مقدار اندازه‌گیری‌شده با مقدار واقعی اختلاف زیادی داشته باشد، نیاز به کالیبراسیون است

  • کالیبراسیون سنسورهای دما

🔹 روش تست: یک ترمومتر دقیق (مرجع) را در کنار سنسور قرار دهید و دمای ثبت‌شده را مقایسه کنید.
🔹 تنظیم مقدار: اگر مقدار سنسور چیلر با مقدار واقعی تفاوت دارد، از طریق کنترلر چیلر یا نرم‌افزار کالیبراسیون مقدار آن را اصلاح کنید و در صورت خرابی سنسور را تعویض کنید.

 

  • کالیبراسیون سنسورهای فشار

🔹 روش تست: یک گیج فشار استاندارد را به سیستم متصل کنید.
🔹 مقایسه مقادیر: فشار نمایش‌داده‌شده روی کنترلر چیلر را با مقدار فشار واقعی مقایسه کنید.
🔹 تنظیم مقدار: در صورت اختلاف، مقدار فشار سنسور را از طریق کنترلر یا نرم‌افزار اصلاح و تنظیم کنید و در صورت خرابی سنسور را تعویض کنید.

  • کالیبراسیون سنسور سطح

🔹 سطح محلول را به‌صورت چشمی و از طریق سطح‌سنج دستی بررسی کنید.
🔹 مقدار نشان‌داده‌شده روی نمایشگر چیلر را با مقدار واقعی مقایسه کنید.
🔹 اگر اختلاف زیاد بود، سنسور باید دوباره تنظیم یا در صورت خرابی تعویض شود.

  • کالیبراسیون سنسور خلأ

🔹 روش تست: یک گیج خلأ دقیق (مرجع) را به سیستم متصل کنید.
🔹 مقدار ثبت‌شده روی گیج را با مقدار سنسور خلأ چیلر مقایسه کنید.
🔹 در صورت اختلاف، مقدار سنسور خلأ را از طریق تنظیمات کنترلر اصلاح کنید.

نکات مهم هنگام بررسی و کالیبراسیون

هر 6 ماه یکبار سنسورها را بررسی کنید تا دقت اندازه‌گیری آن‌ها حفظ شود.
قبل از کالیبراسیون، اتصالات و سیم‌های سنسورها را بررسی کنید تا قطعی یا خرابی وجود نداشته باشد.
از تجهیزات کالیبراسیون دقیق و استاندارد استفاده کنید تا نتایج قابل اعتماد باشند.
پس از کالیبراسیون، مقدار جدید را در سیستم کنترل ذخیره کنید و از عملکرد صحیح آن مطمئن شوید.

 

  • تست عملکرد الکتریکی فلو سوئیچ

🔹 فلو سوئیچ دارای دو ترمینال الکتریکی است که در زمان عبور یا قطع جریان آب، وضعیت آن تغییر می‌کند.
🔹 برای تست، از مولتی‌متر (Multimeter) در حالت تست بیزر (Continuity Test) استفاده کنید:

حالت بدون جریان آب: پراب‌های مولتی‌متر را به دو ترمینال فلو سوئیچ متصل کنید. اگر در این حالت مدار باز باشد، فلو سوئیچ سالم است.
حالت با روشن کردن پمپ برج یا اواپراتور جریان آب: چیلر برقرار می شود. در این حالت، باید مدار بسته (بوق مولتی‌متر یا مقاومت نزدیک به صفر) باشد

6. بررسی عایق‌کاری و وضعیت کلی بدنه

عایق‌بندی مناسب در قسمت‌های مختلف چیلر از اتلاف انرژی جلوگیری می‌کند. در سرویس دوره‌ای حتما وضعیت عایق ها بررسی شود:

  • وضعیت عایق‌های حرارتی بررسی و در صورت نیاز تعویض شوند.
  • پوسیدگی و خوردگی در بدنه چیلر شناسایی و رفع گردد.

برنامه زمان‌بندی نگهداری چیلر جذبی

برای نگهداری بهینه چیلرهای جذبی، بهتر است یک برنامه زمان‌بندی مشخص تهیه شود:

  • روزانه: بررسی عملکرد عمومی و نظارت بر دما و فشار سیستم با استفاده از  چک لیست های  پیشنهادی  کارخانه سازنده
  • ماهانه: تمیزکاری فیلترها، تست نشتی و بررسی سطح محلول لیتیوم بروماید
  • فصلی: شستشوی کندانسور و اواپراتور، سرویس پمپ‌ها و بررسی وکیوم
  • سالانه: تست کامل سیستم، کالیبراسیون سنسورها و انجام تعمیرات اساسی در صورت نیاز

جمع‌بندی

سرویس و نگهداری منظم چیلرهای جذبی تأثیر مستقیمی بر کارایی و طول عمر آنها دارد. با اجرای یک برنامه نگهداری اصولی و استفاده از تکنسین‌های متخصص، می‌توان از عملکرد بهینه و کاهش هزینه‌های تعمیراتی این سیستم‌ها اطمینان حاصل کرد. اگر به دنبال خدمات تخصصی در زمینه سرویس و نگهداری چیلرهای جذبی هستید، می‌توانید با تیم فنی “Control Pooya” تماس بگیرید.