کریستال در چیلر های جذبی و دلایل اصلی آن و روش رفع کریستال
دلایل کریستال کردن چیلر های جذبی:
یکی از بزرگترین نگرانی ها استفاده از چیلر جذبی کریستال کردن دستگاه است .
کریستال باعث مسدود شدن مسیر های عبور محلول شده و دستگاه بعد از کریستال توانایی تولید سرما را ندارد .در بعضی مواقع کریستال تا پمپ سلوشن رسیده و باعث گیرپاژ کردن آن میشود .
لیتیوم بروماید چیست؟
لیتوم بروماید نوعی نمک میباشد . فرمول شیمیایی لیتیوم بروماید LiBr است. این ترکیب یونی از یک اتم لیتیوم (Li) و یک اتم برم (Br) تشکیل شده است.
لیتیوم بروماید (LiBr) در چیلرهای جذبی به عنوان جاذب رطوبت عمل میکند. این ماده به صورت محلول در آب استفاده میشود و با جذب بخار آب، باعث میشود فشار در اواپراتور بالا نرود و فرآیند خنک‌سازی را انجام شود.
کریستال چیست(crystal)؟
جهت روشن شدن مطلب مثالی خدمت دوستان میزنم . کریستال لیتیوم دقیقا مثل ساخت نبات، تشکیل میشود .برای ساخت نبات ظرفی را از آب پرکرده و حرارت میدهند و درون آب تا حد اشباع شکر را حل میکنند .با توجه به اینکه آب داغ میباشد فاصله مولکولی آن زیاد میشود . این عمل باعث میشود حلالیت آب بالا رفته .بعد آب را سرد کرده و هسته ای درون محلول قرار میدهند . با توجه به سرد شدن آب، مولکول های آب تمایل به نزدیک شدن دارند و شکر محلول در خود را به بیرون میرانند مولکول های شکر به دور هسته تشکیل بلور میدهند
در چیلر جذبی دقیقا همین اتفاق می افتد . لیتیوم در ژنراتور غلیظ میشود و در مبدل حرارتی سرد میشود .ذرات معلق داخل محلول هم نقش هسته را ایفا میکند.
در صورتی که شرایط خاصی پیش بیاد که در ادامه توضیحات آن را میدهیم لیتیوم بروماید تشکیل کریستال میدهد.
دلایل کریستال در چیلر های جذبی:
دو دلیل عمده برای کریستال میتوان نام برد . غلظت بالای محلول و پایین آمدن دمای لیتیوم بروماید . حال به مواردی که باعث این اتفاق میشوند میپردازیم .
1- نداشتن وکیوم مناسب دستگاه . زمانی که وکیوم مناسب نیست نقطه جوش آب بالا می رود و متعاقبا حجم تبخیر در اواپراتور پایین می آید . این اتفاق باعث غلیظ شدن لیتیوم بروماید شده و احتمال کریستال را بشدت بالا میبرد
2- خاموش شدن پمپ سیستم (پمپ فن کوئل، هواساز یا …) .وقتی این پمپ خاموش میشود جریان آب در اواپراتور از بین میرود و حجم بخارات در اواپراتور کم میشود و مجددا لیتیوم بروماید غلیظ میشود .البته لازم به ذکر است برای جلوگیری از این مورد کنترل هایی بر روی دستگاه تعبیه شده از جمله فلوسویچ (Flow Switch) ، دفرنشر پرشر سویچ(Differential Pressure Switch) و … . پس هیچگاه کنترل های دستگاه را جمپر نکنید و صحت عملکرد آنها اطمینان لازم را کسب نمایید .
Differential Pressure Switch
Flow Switch
3- خاموش شدن پمپ مبرد :خاموش شدن پمپ مبرد نیز باعث قطع تبخیر مبرد در اواپراتور شده و در این حالت لیتیوم بروماید غلیظ میشود .البته دستگاه ها کنترل های لازم را جهت بوجود نیامدن این مشکلات دارند ولی در مواقعی دیده شده بعلت های مختلف از جمله خرابی کنترلر، جمپر کردن کنترل و … این اتفاقات به وقوع پیوسته است .
4- بالا رفتن دمای ژنراتور : بالارفتن دمای ژنراتور باعث تبخیر بیشتر مبرد شده و لیتیوم بروماید غلیظ میشود . حتما دمای ژنراتور را کنترل کرده و اجازه ندهید از دستور العمل های سازنده بالاتر برود .
5- پایین آمد دمای برج : همانگونه که در ساخت نبات توضیح دادیم بعد از حل شکر در حد اشباع در آب و قراردادن هسته لازم است آب سرد شود . پایین آمدن دمای آب برج دقیقا همین اتفاق را در چیلر جذبی رقم میزند . پس حتما توجه خاصی بر روی دمای برج داشته باشید .
6- آلودگی های بالا در لیتیوم برماید نیز باعث کریستال میشود . گاهی اتفاق می افتد لوله های چیلر سوراخ شده و مقدار زیادی از آب برج خنک کننده به داخل دستگاه نفوذ میکند .
7- قطع برق در مواقعی باعث ایجاد کریستال می شود .زمانی که برق قطع می شود لیتیوم گرم و غلیظ داخل مبدل وجود دارد و در صورتی که خاموشی دستگاه طولانی مدت شود لیتیوم بروماید سرد شده و کریستال ایجاد میشود .
. (در حالت عادی خاموش شدن چیلر دستگاه اول رقیق سازی کرده و بعد از آن خاموش می شود )
با توجه به مواردی که ذکر شد لازم است شرایط کاری چیلر جذبی در ساعت مختلف کنترل و ثبت گردد .نمونه ای از چک لیست چیلر جذبی LG را در شکل زیر ملاحظه می کنید
رفع کریستال چیلر جذبی تک اثره
اگر کریستال در اوایل تشکیل باشد و هنوز خیلی جدی نباشد به روش زیر عمل کنید :
- منبع تغذیه ژنراتور را قطع کنید (بخار یا آب گرم )
- شیر رقیق سازی دستگاه را باز کنید و کل مبرد را به ابزوربر انتقال دهید .دقت کنید پمپ مبرد بدون آب کار کند . در صورتی که آب اواپراتور کامل تمام شد پمپ مبرد را خاموش کنید .
- دمای آب برج بالای 30 درجه نگهدارید .
- اجازه دهید لیتیوم رقیق یک ساعتی در دستگاه گردش کند تا کریستال های ایجاد شده را از بین ببرد .
روش رفع کریستالی که کاملا مسیر جریان لیتیوم را مسدود کرده است :
- بستن شیر ژنراتور
- خاموش کردن دستگاه
- از مدار خارج کردن فلوسوئیچ اواپراتور و خط برج خنک کننده(جمپر کردن)
- خاموش کردن پمپ برج خنک کننده و پمپ های اواپراتور
- بیستن شیرهای ابزوربر و تخلیه آب برج از قسمت ابزوربر و کندانسور
- بستن شیر های اواپراتور و تخلیه آب اواپراتور
- سنسورهای دستگاه را از غلاف خود در بیاروید.(در هنگام رفع کریستال دما بسیار بالا میرود و احتمال خرابی سنسور ها است.)
- روشن کردن پمپ مبرد و باز کردن شیر رقیق سازی.( تمام آب مبرد را در قسمت ابزوربر تخلیه کنید).حتما بعد از تخلیه کامل آب پمپ مبرد را خاموش کنید تا بدون آب کار نکند.
- پمپ محلول را روشن کنید تا لیتیوم بروماید به گردش بیافتتد.
- شیر ژنراتور را باز کرده و لیتیوم را گرم کنید .
- لیتیوم گرم را تا زمانی که کریستال از بین نرفته است در مدار بچرخانید .
- بعد از رفع کامل کریستال شیر ژنراتور را ببنید و اجازه دهید دستگاه سرد شود.
- دستگاه را وکیوم کنید .
- شیرها دستگاه را باز کیند و سنسورها را در غلاف قرار دهید.
- دستگاه را استارت کنید .
